141. BÓN PHÂN - HIỂU SAO CHO ĐÚNG?

 Em gái khoe, thằng Út mua cho hộp phân NPK để bón rau. Ôi kết quả tuyệt vời, lâu nay không biết để mua. Em vừa mới bón cho bưởi, hồng, rau... em rải hết sân hết hộp phân luôn.

Xem phần Analysis phía sau hộp phân mới hay em đã bón chưa đúng cho vài loại cây và hiểu chưa đúng về việc bón phân.

Hôm trước, em bảo 'hộp NPK này bón cho mướp ra toàn là lá, chị đừng mua hiệu này nhen'.... 

hic... đã chỉ cho em xem phần Analysis phía sau hộp phân... đã chỉ rằng N tới 17.4%, bón rau hoặc cây ăn lá thì tốt hơn loại cây ăn trái.

Đã kể chuyện này trong bài số 57.   CHUYỆN PHÂN BÓN

Té ra em bón phân mà chẳng hiểu gì hết.

Hỏi ra mới hay, ai cho phân bón, em cứ bón theo ý em chứ không xem hướng dẫn sử dụng. Nếu thấy một số cây xanh tối là em bắt chước mua y những nhản hiệu mà em được mua tặng để bón theo kiểu của em.

- - -

Ghi chép cho em đọc về chuyện bón phân sao cho đúng để không hại "sức khỏe" của đất trong khu vườn, cho cây trồng (bởi không phải bất kỳ loại rau nào cũng cần phải bón phân vô cơ/NPK) và cho sức khỏe của người dùng (bởi nếu bón rau bằng phân vô cơ tỉ như NPK loại chậm tan thì phải chờ 15 ngày sau khi bón mới được cắt ăn để tránh ngộ độc vài chất trong phân vô cơ còn tồn đọng trên lá rau).

Đây là loại rau chỉ cần phân cỏ hoai mục, đất ẩm và chiu rập 

(tức là núp dưới bóng cây hoặc nhận nắng vài giờ trong ngày.)

1/ Rau hay cây ăn trái đều cần phân bón hữu cơ và vô cơ nhằm giúp cây có đủ dinh dưỡng để phát triển hay ra hoa kết trái.

2/ Tùy theo "nhà ở" của chúng [ tức là đặc tính của khu đất đang trồng cây - đất kiềm/ đất acid] mà mỗi loại cây ăn trái hay rau đều có "nhu cầu" [ cây con, cây trưởng thành.... cây thích hợp loại phân bón nào cho mỗi đợt sinh trưởng...] riêng. Do đó phải biết:

i/ biết độ pH của đất để biết mức độ kiềm hay acid cao hay thấp nhằm chọn loại cây thích hợp mà trồng nơi đó hoặc để bón những loại phân bón giúp giảm hoặc tăng độ pH trong đất cho đất thích hợp với cây trồng nơi đó như:

  - Đất sét hay đất cát cần bón phân hữu cơ để cải tạo đất.

  - Đất chai cứng, cằn cỗi/ bạc màu/ cần phân hữu cơ để vừa làm cho xốp đất vừa cải thiện mức dinh dưỡng của đất.

  - Đất phèn/ đất chua không bón các loại phân có tính acid 

  - Đất kiềm không nên bón các loại phân có tính kiềm.

ii/ trong  từng giai đoạn sinh trưởng và phát triển, cây ăn trái cần lương NPK với tỷ lệ khác nhau . 

Nếu ở giai đoạn cần kali để thúc đẩy ra hoa đậu trái mà bón phân đạm thì chỉ tốt lá không hoa hoặc có hoa nhưng không đậu trái.

  - Giai đoạn đầu lúc cây còn nhỏ đến lúc sắp trưởng thành : bón NPK giàu lân /phosphorus và đạm / nitrogen.

  - Các giai đoạn sau đó bón NPK  nhiều đạm và giàu kali 

3/ Cần nắm rõ nguyên tắc bón phân - bón đúng loại; bón đúng liều lượng; bón đúng lúc; bón đúng cách.

4/ Phải hiểu rõ đặc tính của từng loại phân hữu cơ hay phân vô cơ để quyết định chọn cách thức bón cho phù hợp. Do đó cần đọc nội dung in trên bao bì/ hộp chứa để biết phân bón dùng cho loại cây gì, liều lượng sử dụng, thời điểm bón phân.. Bỏ qua thói quen chỉ nhớ hình hay coi hình mà mua phân bón.

5/  Phải nắm rõ cách thức bón phân - bón trên bề mặt; bón lót dưới mặt đất; bón bằng cách phun lên lá 

GHI NHỚ: đọc kỹ Analysis in ở mặt sau của bao đựng hay hộp chứa.

- Cây cần lấy lá: cần nhiều đạm /N, 

- Cây lấy củ, ăn trái, tăng độ ngọt của trái: cần nhiều kali /K

- Cây họ đậu: cần nhiều lưu huỳnh / S để giúp tăng năng xuất 

-- Trong bất kỳ giai đoạn nào của cây trồng cũng không nên bón quá mức. Do đó phải đọc kỹ hướng dẫn được ghi trong bao bì đóng gói ( bón ít hơn thì mức độ đạt hiệu quả không thật cao như mong muốn nhưng không làm hại cây, còn bón vượt hướng dẫn có khi làm cây còi cọc hoặc chết cây. )

Tóm lại:

1/ không phải chỉ nhìn kết quả trồng trọt của nhà vườn khác mà bón những loại NPK y hệt.

2/ phải hiểu về cây, về nhu cầu của cây, về đất cho cây sắp trồng/ đang trồng, để biết cây hay đất cần bổ sung thêm chất gì 

4/ phải hiểu về phân bón , khả năng đáp ứng nhu cầu của cây và của đất trồng.

5/ phải

 theo dõi sự phát triển để ghi nhận các diễn tiến của quá trình phát triển của cây để tìm ra "bí quyết" bón phân thích hợp với khu vườn nhỏ của mình.